Khi phân tích khác biệt trung bình bằng ANOVA hoặc T Test trên SPSS, tới phần đưa biến định tính vào để thực hiện phân tích thì phần mềm không hiển thị biến định tính.
1. Mục đích sử dụng One-way ANOVA và T Test
Trong nhiều trường hợp chúng cần so sánh giá trị trung bình về một chỉ tiêu nghiên cứu nào đó giữa hai hay nhiều đối tượng. Chúng ta có hai biến tham gia trong một phép kiểm định trung bình: 1 biến định lượng để tính trung bình và 1 biến định tính có nhiều nhóm giá trị để so sánh.
Đối với các bài luận nghiên cứu, chúng ta thường sử dụng phép kiểm định giá trị trung bình để xem có sự khác nhau về động lực làm việc giữa 2 nhóm nhân viên nam và nữ hay không; kiểm định xem có hay không sự khác biệt về quyết định mua hàng của các khách hàng có độ tuổi khác nhau; kiểm tra xem có sự khác biệt sự hài lòng của các khách hàng có thời gian sử dụng dịch vụ khác nhau tại một ngân hàng hay không…
- Independent Sample T-Test chúng ta sẽ áp dụng kiểm định sự khác biệt trung bình với trường hợp biến định tính có 2 giá trị. Ví dụ như biến giới tính (nam, nữ), biến thành phố (TPHCM, Hà Nội), biến vùng miền (Miền Bắc, Miền Nam)… Trường hợp biến định tính có 3 giá trị, chúng ta sẽ thực hiện 3 cặp so sánh (1-2, 1-3, 2-3). Tuy nhiên, việc so sánh từng cặp giá trị như vậy khá bất tiện và mất thời gian nếu số giá trị tăng lên 4, 5, 6… Các bạn xem bài viết hướng dẫn kiểm định Independent Sample T-Test ở đây.
- ANOVA giúp chúng ta giải quyết trở ngại của Independent Sample T-Test. Phương pháp này giúp chúng ta so sánh trị trung bình của 2 nhóm trở lên. ANOVA có 3 phương pháp: ANOVA 1 chiều, ANOVA 2 chiều và MANOVA.
2. Lỗi không hiển thị biến định tính trong ANOVA, T Test SPSS
SPSS yêu cầu biến định lượng cần đánh giá khác biệt trung bình và biến định tính chứa giá trị cần so sánh phải đảm bảo 2 điều kiện:
- Dữ liệu nhập vào phải được mã hóa thành dạng con số, không được sử dụng dữ liệu dạng văn bản.
- Biến định lượng và định tính phải được khai báo dữ liệu dạng số Numeric.
Dựa trên các điều kiện này, chúng ta sẽ xử lý lỗi không hiển thị biến định tính trong ANOVA, T Test SPSS qua ví dụ dưới đây. Mình sẽ phân tích One-way ANOVA đánh giá sự khác biệt biến HL đối với biến định tính GioiTinh, DoTuoi, HocVan. Toàn bộ dữ liệu đã được mã hóa sang dạng con số.
Nhưng khi thực hiện phân tích, tại giao diện khai báo biến One-way ANOVA thì các biến định tính không xuất hiện trong danh sách.
Lý do là mặc dù đã mã hóa dữ liệu biến định tính sang dạng con số rồi nhưng chúng ta chưa khai báo lại dạng dữ liệu là Numeric cho các biến định tính này. Con số hiện tại đang ở dạng String, chúng ta cần chuyển sang Numeric.
Tại giao diện SPSS, chuyển sang cửa sổ Variable View để hiện thông số khai báo biến đầu vào.
Đổi Type các biến định tính từ String sang Numeric.
Sau khi đổi xong, tiến hành phân tích lại One-way ANOVA, lúc này chúng ta đã thấy sự xuất hiện danh sách các biến định tính. Như vậy, chúng ta đã xử lý xong lỗi không hiển thị biến định tính khi phân tích ANOVA, T Test trên SPSS.
Nếu bạn gặp vấn đề trong phân tích ANOVA, T Test hay bất kỳ vi phạm kiểm định nào khác, các bạn có thể tham khảo qua dịch vụ xử lý SPSS của Phạm Lộc Blog tại đây nhé.